Dầu cách điện trong máy biến áp trong quá trình vận hành tiếp xúc với sự kết hợp của nhiệt, oxy và phóng điện do ngắn mạch bên trong máy biến áp, đặc biệt là quá trình oxy hóa. Khi một sự cố mới bắt đầu xảy ra trong máy biến áp về điện hoặc nhiệt, gây ra sự phân hủy dầu máy biến áp và một số khí được tạo ra hòa tan vào trong dầu. Hỗn hợp các phần tử khí trên được phân tách bằng hệ thống phân tích sắc ký khí dựa trên tính chất phân cực và điểm sôi của từng khí khác nhau. CPCETC hiện đang sử dụng các hệ thống phân tích sắc ký khí GC6890N và GC7890B do hãng Agilent – Mỹ sản xuất, đây là một trong những hệ thống phân tích khí hòa tan trong dầu hiện đại nhất trên thế giới. Từ kết quả phân tích DGA trong dầu, CPCETC đã áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như IEC 60599, IEEE C57-104, PД 153-34.0-46.302-00, JICA-Nhật, tam giác Duval, ngũ giác Duval… để đánh giá, chẩn đoán tình trạng sự cố của máy biến áp với mức độ chính xác cao. Tùy theo nồng độ các khí cháy khác nhau, lỗi máy biến áp có thể được chia thành 7 loại chính: phóng điện cục bộ (PD), phóng điện năng lượng thấp (D1), phóng điện năng lượng cao (D2), phân hủy nhiệt độ thấp <300°C (T1), phân hủy nhiệt độ trung bình 300÷700°C (T2), phân hủy nhiệt độ cao >700°C (T3), phân hủy nhiệt + phóng điện (DT).

MBA T1 – 110kV Tam Thăng phát hiện hiện tượng phóng điện công suất lớn năm 2021

Qua kết quả phân tích dầu trong công tác thí nghiệm định kỳ, CBM (Condition-Based Maintenance) cho các máy biến áp 110kV trên lưới điện EVNCPC, các nhà máy thủy điện, nhà máy điện mặt trời, nhà máy điện gió,… CPCETC đã phát hiện ra nhiều lỗi hư hỏng, bất thường bên trong máy biến áp. Từ lỗi máy biến áp được chẩn đoán, dựa trên những kinh nghiệm vốn có và tham khảo tài liệu, CPCETC đưa ra phỏng đoán nguyên nhân, khuyến nghị đơn vị quản lý vận hành có hành động tiếp theo như tăng tần suất lấy mẫu theo dõi, giảm tải hoặc ngừng vận hành…tham vấn nhà chế tạo mở máy biến áp kiểm tra xác định chính xác nguyên nhân bên trong để an toàn đối với máy biến áp cũng như hệ thống điện.

Ngoài công cụ phân tích chuyên sâu DGA xác định lỗi hư hỏng máy biến áp trong thời gian qua, CPCETC đang triển khai chương trình hợp tác với SYTEC (Công ty cung cấp thiết bị và chuyển giao công nghệ thí nghiệm Phóng điện cục bộ) và các Công ty Điện lực thuộc EVNCPC nghiên cứu chuyên sâu và xây dựng công cụ chẩn đoán sớm các sự cố tiềm ẩn có thể xảy ra trong quá trình vận hành máy biến áp. Với sự kết hợp hai hạng mục thí nghiệm DGA và phóng điện cục bộ (PD) hứa hẹn sẽ tạo nên một công cụ mới giúp phát hiện sớm sự cố tiềm ẩn đối với máy biến áp.