Tiết kiệm điện là giảm chi ngân sách

Điện cho nhu cầu chiếu sáng công cộng trên địa bàn Quảng Nam đang tăng nhanh theo yêu cầu mở rộng, phát triển của các thành phố, thị trấn, thị tứ và các khu vui chơi giải trí. Sản lượng điện tiêu thụ cho lĩnh vực này chiếm tỷ trọng khá lớn trong cơ cấu điện thương phẩm.

Chỉ tính riêng ở thành phố Tam Kỳ, các huyện Phú Ninh, Điện Bàn, Đại Lộc và một số tuyến độc lập khác do Công ty Chiếu sáng đang quản lý, vận hành thì đã có gần 7000 bóng đèn cao áp, công suất 1200 kW, tiêu tốn khoảng 10.000 kWh/ngày.

Chiếu sáng công cộng là tiêu hao ngân sách, nhưng đèn chiếu sáng công cộng không có hoặc hiu hắt thì tai nạn, tệ nạn sẽ phát sinh, thành phố sẽ mất vẻ mỹ quan. Vậy thì làm thế nào để giảm chi tiêu ngân sách nhưng vẫn đảm bảo an toàn giao thông, giữ vững trật tự an ninh và đảm bảo mỹ quan đô thị? Giải đáp vấn đề này, ông Huỳnh Lâm, Giám đốc Công ty khẳng định: “Phải tiết kiệm điện thông qua con đường đổi mới công nghệ thì mới giải quyết rốt ráo yêu cầu này. Trước đây, mặc dù đóng, cắt thủ công nhưng Công ty đã làm lợi cho ngân sách địa phương thông qua thực hiện chủ trương tiết kiệm điện”.

Tiết kiệm điện qua vận hành thủ công

Từ tháng 6/2011 trở về trước, Công ty đảm nhận quản lý, vận hành hơn 206 km đường dây, 153 tủ điều khiển đóng, cắt điện chiếu sáng công cộng toàn bộ các tuyến phố, vào tận các kiệt, hẻm và những khu đông dân cư trên địa bàn quản lý. Hầu hết thiết bị điều hành đều sử dụng công nghệ cũ, các bóng đèn đa số vẫn là loại tiêu tốn nhiều điện năng, hiệu suất thấp, muốn thực hiện tiết kiệm điện thì chỉ có cách cắt điện xen kẽ luân phiên các pha, tuần tự nhiều bóng đèn cùng một lúc.

Ông Lâm cho biết: “Hằng năm, Công ty xây dựng kế hoạch tiết kiệm điện với mức giảm bình quân mỗi tháng ít nhất 50-55% sản lượng tiêu thụ so với công suất thiết kế”. Theo đó, trên tuyến đường tránh qua thành phố, khi khởi động vào chiều tối thì cắt giảm 1/3 số bóng đèn chiếu sáng, đến 22 giờ chỉ để lại 1/3 số bóng cho đến sáng. Đường nội thị, tùy khu vực, theo mùa và thiết kế, Công ty chủ động điều chỉnh giờ tắt, mở và luân phiên đảo pha để đảm bảo độ sáng cho người và phương tiện qua lại nhưng vẫn đáp ứng được yêu cầu tiết kiệm điện. Như vậy sẽ có nhiều tuyến đường “hai đỏ, một tắt”, “một đỏ, một tắt” hoặc “một đỏ, hai tắt”. Một số nơi giảm hẳn một số bóng đèn không thật cần thiết; khu vui chơi giải trí cắt hơn một nửa số bóng đèn. Ngoài ra, tùy theo từng khu vực mà Công ty mua sắm, lắp đặt hoặc thay thế dần các bóng đèn cũ tiêu tốn nhiều năng lượng bằng đèn LED tiết kiệm điện. Ở các kiệt, hẻm, thay hàng trăm bóng đèn cao áp các loại bằng bóng đèn compact tiết kiệm điện…

Bằng cách thức nói trên, riêng tại địa bàn thành phố Tam Kỳ, mỗi năm Công ty tiết kiệm bình quân khoảng 53% lượng điện tiêu thụ, tương ứng 138-200 nghìn kWh/tháng, tiết kiệm khoảng 250-300 triệu đồng cho ngân sách thành phố. Các khu vực khác cũng bằng cách này mà giảm lượng điện tiêu thụ đến hơn một nửa so với công suất lắp đặt. Tính ra mỗi năm lượng điện tiết kiệm trong toàn Công ty khoảng 3 triệu kWh. Với kết quả này, Công ty được Hội chiếu sáng đô thị Việt Nam nêu gương điển hình về tiết kiệm ngân sách và góp phần giảm tải cho nguồn điện quốc gia.

Vận hành bằng công nghệ hiện đại

Ông Huỳnh Lâm tâm sự: Tiết kiệm ở những nơi công cộng vừa là đạo lý vừa mang tính khoa học, nhưng nếu cắt ít thì lãng phí, cắt nhiều thì ảnh hưởng đến sinh hoạt. Bởi vậy, Công ty luôn tìm mọi nguồn vốn thúc đẩy tư duy tích cực trên cơ sở áp dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại để tiết kiệm hợp lý, đúng lúc hơn nhằm đảm bảo quang thông hợp lý ở mọi lúc, mọi nơi chứ không phải là cắt giảm đèn chiếu sáng đến mức ảnh hưởng đến người xe qua lại.

Vừa qua, Công ty đã đầu tư hơn 4 tỷ đồng để đưa vào sử dụng công nghệ mới điều khiển, vận hành, giám sát hệ thống đèn chiếu sáng công cộng bằng thiết bị điều khiển từ xa tại 60 tủ điều khiển lắp đặt trên lưới điện chiếu sáng công cộng ở 4 khu vực Công ty quản lý. Tuy chỉ mới đầu tư thay thế công nghệ mới cho một phần số tủ điện hiện có, nhưng hệ thống này hoàn toàn tự động, làm giảm nhiều công lao động. Hiện nay, các kỹ sư, công nhân của Công ty có thể ngồi tại trung tâm vẫn nhận biết được thông tin, điều khiển được toàn bộ công việc đóng, cắt, đảo pha đèn chiếu sáng công cộng trên các tuyến đường được ứng dụng công nghệ này, thông qua các thông số hiển thị trên màn hình máy tính và bản đồ LCD.

Các mức đóng, cắt 0%, 30%, 70% hoặc 100% cài đặt tại trung tâm sẽ được truyền đến 60 tủ điều khiển thông qua mạng viễn thông GSM/GPRS/3G, thiết bị cho phép điều khiển đóng, cắt hoặc điều chỉnh độ sáng, tối của từng đèn chiếu sáng theo lệnh cài sẵn của lãnh đạo Công ty.

Hệ thống có chức năng đo lường, lưu trữ, lập báo cáo và hiển thị các thông số như: Trạng thái đóng cắt, dòng điện, điện áp, hệ số công suất, điện năng tiêu thụ cũng như các cảnh báo mất điện áp nguồn, dòng quá tải, tình trạng thiết bị, giúp cho công tác vận hành chính xác, tiết kiệm điện và đảm bảo an toàn.

Ông Lâm phấn khởi nói: “Công nghệ này rất đắt tiền nên chỉ có một số thành phố lớn có ngân sách đầu tư mới áp dụng. Tính đến thời điểm này, Công ty là đơn vị tư nhân đầu tiên đã mạnh dạn bỏ tiền mua sắm, áp dụng công nghệ tiên tiến này trên địa bàn một số huyện, thành phố ở Quảng Nam, nơi mà hệ thống chiếu sáng công cộng còn khiêm tốn và việc đầu tư cho lĩnh vực này còn hạn chế”. Tuy chỉ mới làm thí điểm tại 60 tủ điện và trên một số tuyến lưới điện, song kết quả mang lại khá tốt. Trước đây khi vận hành thủ công, Công ty tiết kiệm được một lượng điện tương đối lớn, thì nay ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại chắc chắn sẽ giải quyết được nhiều vấn đề vướng mắc trong quản lý, vận hành và nhất là sẽ đảm bảo cho công tác tiết kiệm điện ổn định hơn.

Ông Trần Nguyên Kỷ, Đội trưởng QLVH của Công ty không giấu được niềm vui khi chuyển sang vận hành “công nghệ thông minh” này: "Trước đây, chúng tôi phải lặn lội đi trong mưa gió để kiểm tra vận hành ở từng tuyến đường, từng trụ điện thật vất vả và nguy hiểm. Nay chỉ cần ngồi tại trung tâm là biết ngay hệ thống vận hành như thế nào”.

Quả thật, chúng tôi đã nhiều lần chứng kiến sự vất vả của anh em công nhân vận hành lưới điện chiếu sáng công cộng, ban ngày phải đi kiểm tra đường dây, thay bóng đèn, ban đêm phải lặn lội đi đóng, cắt điện. Vào mùa nắng nóng thiếu điện phải đóng, cắt liên tục; mùa mưa gặp sự cố lại càng vất vả hơn. “Vào mùa mưa bão có thể qua dự báo thời tiết để ngồi nhà điều khiển giảm, cắt các bóng đèn ở các tuyến đường, rất an toàn và tiện ích” – ông Kỷ nói.

Theo dự báo của lãnh đạo địa phương, trong thời gian tới ước tính hệ thống điện chiếu sáng công cộng trên địa bàn tỉnh mỗi năm tăng khoảng 20%. Để đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng này, Giám đốc Huỳnh Lâm cho biết, Công ty đã tính toán kế hoạch dài hạn tham mưu cho lãnh đạo địa phương lựa chọn phương án đầu tư hợp lý, sử dụng bóng đèn có nhiều cấp công suất, hiệu suất phát quang cao thay cho bóng đèn công suất lớn. Về phía Công ty dự kiến sẽ tiếp tục thay thế toàn bộ các tủ điều khiển còn lại sang công nghệ điều khiển từ xa nhằm sử dụng điện hợp lý, tiết kiệm cho ngân sách tỉnh, nhất là sẽ đáp ứng được tiêu chí mỹ quan thành phố và đảm bảo độ sáng thích ứng với mọi thời điểm cho người và xe cộ qua lại.

Theo chúng tôi, Công ty đã thực hiện được một bước đột phá lớn trong việc áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại vào điều khiển, giám sát hệ thống điện chiếu sáng công cộng trên địa bàn quản lý. Tuy còn nhiều việc phải làm, phải đầu tư, song Công ty đã quán triệt rất tốt các yêu cầu của Nghị định 79/2009/NĐ-CP về quản lý chiếu sáng đô thị và nhất là Chỉ thị số 07/CT-UBND của UBND tỉnh Quảng Nam về tiết kiệm điện.

Nhị Triều